مطالعۀ تطبیقی روش‌های سازماندهی اسناد و مدارک تاریخ شفاهی، از منظر برخی مراکز تاریخ شفاهی ایران و جهان

هدف: هدف از انجام این پژوهش، بررسی شیوه‌های سازماندهی اسناد و مدارک تاریخ شفاهی موجود در برخی مراکز تاریخ شفاهی ایران و جهان، و تعیین متداول‌ترین شیوه‌های سازماندهی در مراکز تاریخ شفاهی می‌باشد. روش/ رویکردپژوهش: این پژوهش با استفاده از روش پیمایش تحلیلی و توصیفی انجام شده است. ابزار جمع‌آوری داده‌ها، مصاحبه است که پژوهشگر با مسئولان مراکز تاریخ شفاهی (داخل و خارج از کشور ایران) انجام داده است. پس از جمع‌آوری اطلاعات لازم، با انجام مقایسۀ تطبیقی از اطلاعات حاصل شده، متداول‌ترین شیوۀ سازماندهی در مراکز تاریخ شفاهی داخل و خارج از ایران (به تفکیک) مشخص گردید. جامعۀ پژوهش: جامعۀ مورد پژوهش شامل 7 مرکز فعال تاریخ شفاهی در ایران و 12 مرکز فعال از مجموعه مراکز تاریخ شفاهی جهان (خارج از ایران) است. مراکز مورد بررسی با در نظر گرفتن پراکندگی جغرافیایی و گسترۀ متنوع جهانی انتخاب شده‌اند. یافته‌های پژوهش: نتایج حاکی از آن است که حدود 86 درصد مراکز تاریخ شفاهی مورد بررسی در ایران، استفاده از حروف الفبای فارسی نام خانوادگی مصاحبه‌شونده را به‌عنوان روشی مناسب برای سازماندهی اسناد تاریخ شفاهی برگزیده‌اند. همچنین، بررسی روش‌های سازماندهی در مراکز تاریخ شفاهی خارج از ایران، نشان می‌دهد که این مراکز از نظام‌های گوناگون و کاملاً متفاوت برای سازماندهی اسناد تاریخ شفاهی خود استفاده می‌کنند. این مسئله به وضوح، نشانگر عدم یکدستی و یکپارچگی لازم در سازماندهی اسناد تاریخ شفاهی است، که لازم است از دید مسئولان ذی‌ربط پنهان نماند. نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش، نشان‌دهندۀ عدم وجود یک نظام جامع و یکپارچه، در امر ذخیره‌سازی و سازماندهی اسناد و مدارک تاریخ شفاهی است. لذا ضرورت ایجاد و توسعۀ یک نظام استاندارد، که موجب مدیریت بهتر مجموعه‌های تاریخ شفاهی شود و به همکاری و تعامل بیشتر مراکز تاریخ شفاهی بیانجامد، به شدت احساس می‌شود. این موضوع نباید از دید مسئولان و مدیران مراکز تاریخ شفاهی پنهان بماند و بهتر است هرچه سریعتر نسبت به رفع این مشکل، اقدام شود. هدف: هدف از انجام این پژوهش، بررسی شیوه‌های سازماندهی اسناد و مدارک تاریخ شفاهی موجود در برخی مراکز تاریخ شفاهی ایران و جهان، و تعیین متداول‌ترین شیوه‌های سازماندهی در مراکز تاریخ شفاهی می‌باشد. روش/ رویکردپژوهش: این پژوهش با استفاده از روش پیمایش تحلیلی و توصیفی انجام شده است. ابزار جمع‌آوری داده‌ها، مصاحبه است که پژوهشگر با مسئولان مراکز تاریخ شفاهی (داخل و خارج از کشور ایران) انجام داده است. پس از جمع‌آوری اطلاعات لازم، با انجام مقایسۀ تطبیقی از اطلاعات حاصل شده، متداول‌ترین شیوۀ سازماندهی در مراکز تاریخ شفاهی داخل و خارج از ایران (به تفکیک) مشخص گردید. جامعۀ پژوهش: جامعۀ مورد پژوهش شامل 7 مرکز فعال تاریخ شفاهی در ایران و 12 مرکز فعال از مجموعه مراکز تاریخ شفاهی جهان (خارج از ایران) است. مراکز مورد بررسی با در نظر گرفتن پراکندگی جغرافیایی و گسترۀ متنوع جهانی انتخاب شده‌اند. یافته‌های پژوهش: نتایج حاکی از آن است که حدود 86 درصد مراکز تاریخ شفاهی مورد بررسی در ایران، استفاده از حروف الفبای فارسی نام خانوادگی مصاحبه‌شونده را به‌عنوان روشی مناسب برای سازماندهی اسناد تاریخ شفاهی برگزیده‌اند. همچنین، بررسی روش‌های سازماندهی در مراکز تاریخ شفاهی خارج از ایران، نشان می‌دهد که این مراکز از نظام‌های گوناگون و کاملاً متفاوت برای سازماندهی اسناد تاریخ شفاهی خود استفاده می‌کنند. این مسئله به وضوح، نشانگر عدم یکدستی و یکپارچگی لازم در سازماندهی اسناد تاریخ شفاهی است، که لازم است از دید مسئولان ذی‌ربط پنهان نماند. نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش، نشان‌دهندۀ عدم وجود یک نظام جامع و یکپارچه، در امر ذخیره‌سازی و سازماندهی اسناد و مدارک تاریخ شفاهی است. لذا ضرورت ایجاد و توسعۀ یک نظام استاندارد، که موجب مدیریت بهتر مجموعه‌های تاریخ شفاهی شود و به همکاری و تعامل بیشتر مراکز تاریخ شفاهی بیانجامد، به شدت احساس می‌شود. این موضوع نباید از دید مسئولان و مدیران مراکز تاریخ شفاهی پنهان بماند و بهتر است هرچه سریعتر نسبت به رفع این مشکل، اقدام شود.